LTO; vragen en antwoord m.b.t zuivel

Aangezien dit een verhaal is op de LTO site die alleen ledenkunnen zien zal ik het hier neerzetten
Of ik commentaar van LTO krijg zie ik dan wel
<<<<<<<<<<<<
Vragen en antwoorden m.b.t. zuivel
Vraag: Er is krapte op de wereldmarkt en vooral hierdoor lopen de prijzen van zuivelproducten op. Waarom pleit de LTO-vakgroep Rundveehouderij dan toch voor een verruiming van de productie?

Antwoord LTO Nederland: de prijzen lopen op dankzij de schaarste op de wereldmarkt. Tegenover een geschatte groei van de wereldproductie in 2007 van ongeveer 1,5% staat dat de geschatte groei van de vraag vorig jaar ongeveer 4% was voor alle zuivelproducten. Deze groei zit er dit jaar ook in, maar alle grote zuivelproducenten (de EU, Nieuw Zeeland, Australië, VS, Argentinië) zijn op dit moment niet in staat hun productie op te voeren. Dit is een uitzonderlijke situatie. LTO kijkt echter niet alleen naar de huidige situatie, maar ook naar de marktverwachtingen op korte en lange termijn. Een melkprijs van 42 eurocent (op basis van de juliprijs van melkpoeder en boter) trekt concurrentie aan of wij nu quotumverruiming krijgen of niet. Vroeg of laat zullen concurrenten van de EU, zoals in Zuid-Amerika, hun productie opvoeren om in de groeiende vraag te voorzien. Ook komt er meer concurrentie van plantaardige vetten (bijv. margarine). Dan zal de prijs van zuivelproducten weer gaan dalen en heeft de Europese zuivel een kans laten liggen om structureel meer zuivel op de wereldmarkt af te zetten. LTO wil dat voorkomen door een versnelde verruiming van het melkquotum. De Nederlandse melkveehouderij is in staat om met inachtneming van alle andere beperkende factoren (zoals grondprijs, milieu- en dierenwelzijnsregels) meer melk te produceren. Vele andere EU-lidstaten kunnen dat niet. Hier zien we de productie zelfs dalen. Voor de EU als geheel voorziet LTO niet dat de melkproductie fors opgevoerd kan gaan worden.

Een tweede argument is dat bij voortdurende schaarste de kans bestaat dat de prijs van het melkquotum weer gaat oplopen. Begin juli 2007 is de quotumprijs in het Westen van Duitsland opgelopen van 39 naar 42 cent per kg melk. Op die manier gaat een deel van de melkprijsverhoging op aan hogere kosten. Hogere melkprijs wil niet altijd zeggen: hoger inkomen. Dat laatste is waar het LTO om gaat.

Derde argument is dat de melkveehouders zich sowieso geconfronteerd zien met oplopende kosten voor voer, arbeid en energie. De voerprijzen lopen op door de grotere vraag naar maïs voor bio-energieproductie. Als de OECD gelijk krijgt (deze organisatie voorspelt blijvend hogere prijzen van melk en graan dan de laatste jaren het geval was) dan wil dat nog niet zeggen dat de melkveehouder meer verdient.Schaalvergroting is één strategie om oplopende kosten te compenseren. De laatste jaren werd dat te duur door de kosten van het melkquotum. Nu het EU-zuivelbeleid bijna volledig gesaneerd is, zijn de nadelen van quotering groter geworden dan de voordelen.

Door quotering houd je de markt krap, maar de meeropbrengst gaat op aan quotumkosten. Voor de gemiddelde Nederlandse melkveehouders ging het de laatste jaren al om zo'n 6 cent per kg melk. Door de waarde van het melkquotum wordt het steeds duurder voor jongeren om een bedrijf over te nemen. De sector wordt zo steeds onaantrekkelijker voor jonge (potentiële) boeren en belandt zo in een negatieve spiraal. LTO wil dat voorkomen.

Vraag: Op de Europese ranglijst van grote zuivelbedrijven reiken beide grote Nederlandse coöperaties niet verder dan de middenmoot. Kunnen zij de internationale concurrentie wel aan?

Antwoord LTO Nederland: Onze coöperaties Campina en Royal Friesland Foods zijn zeker in staat in en buiten Europa een toonaangevende rol te spelen. De situatie op de markt is sinds kort wel drastisch veranderd: bijna geen EU-marktbeheer meer en schaarste op de markt. Dat biedt vele kansen. Het is aan de coöperaties om die te benutten. LTO Nederland speelt de rol van waakhond namens haar leden, door o.a. de LTO Internationale Melkprijsvergelijking (samen met EDF en PZ) en door de situatie op de markt continu in te monitoren en de leden hierover te informeren.
Overigens zijn er ook kleinere coöperaties, zoals DOC en CONO, die het goed doen. Bovendien zijn recentelijk kleinere groepen melkveehouders zelf aan de slag gegaan met de markt. Zij ontwikkelen marktconcepten en zoeken daarvoor niches in de markt. Voorbeelden zijn Noordlandmelk (150 melkveehouders), Waddenmelk en, al langere tijd, Natuurweide als vertegenwoordiger van ruim 300 biologische melkveehouders.

Vraag: stijgende prijzen voor zuivelproducten, dat is mooi voor de boeren. Maar moet de consument zich nu niet zorgen gaan maken over stijgende prijzen in het zuivelschap?

Antwoord LTO Nederland: nee. De winkelprijzen voor zuivel zijn sinds 2000 (supermarktoorlog) gedaald. Als de melkveehouder voor zijn/haar melk een dubbeltje meer krijgt, dan wordt het voor de consument misschien enkele tientjes minder goedkoop. Maar een fles mineraalwater of Cola is nog altijd duurder dan een pak gezonde melk. In Nederland is zuivel goedkoper dan in de ons omringende landen.
Het ligt anders voor de consument in ontwikkelingslanden. Hier zie je dat men minder afneemt: in plaats van een groot blik melkpoeder koopt men nu een klein blik. Het is belangrijk dat boeren in ontwikkelingslanden geholpen worden hun eigen productie op gang te brengen. Nu de prijzen hoog zijn, liggen er kansen.

Vraag: als de internationale zuivelmarkt zo goed gestemd is, waarom gaat de melkprijs voor de melkveehouders dan nu niet méér omhoog?

Antwoord LTO Nederland: LTO Nederland dringt er bij de coöperaties op aan om de goede noteringen terug te laten keren in uitbetaalprijs of dividend voor actieve boeren.
De verwerkers kunnen op dit moment immers kiezen: verse zuivel aan de supermarkt leveren, of melkpoeder en kaas (zonder EU-steun) exporteren.
Het was de laatste tijd aantrekkelijker om melk te produceren voor verwerking tot melkpoeder dan om kaas en verse merkproducten te maken. De Nederlandse zuivel heeft de laatste jaren nu juist fors in het laatste geïnvesteerd. Bijna 60% van de Nederlandse melk wordt in kaas verwerkt. De laatste tijd zien we dat de melkpoederprijzen niet zo snel meer oplopen en dat de kaas aan een inhaalslag begint. De wereldmarktprijs voor Cheddar ligt nu boven de EU-prijs?? LTO rekent er dus op dat de melkveehouders dit najaar nog een hogere uitbetaalprijs tegemoet gaan zien. LTO houdt de vinger aan de pols en informeert haar leden over de marktontwikkelingen, zoals via de LTO Internationale Melkprijsvergelijking.

LTO werkt overigens op vele terreinen, zoals diergezondheid, samen met de zuivelindustrie. Om er voor te zorgen dat de melkveehouder een redelijk deel van de marges krijgt. Kortom: LTO opereert ketengericht, vanuit het inkomensperspectief van de boer.

Vraag: eerder is een fusie tussen Campina en Arla afgeketst. Houdt LTO het voor mogelijk dat beide Nederlandse zuivelbedrijven ? net zoals in de suikerwereld - fuseren?

Antwoord LTO Nederland: Ja. Mededinging kan geen probleem zijn, want in de EU hebben die twee samen maar zo'n 8% van de melk. Samenwerking kan voorkómen dat de coöperaties elkaar onderbieden in onderhandelingen met de grote Europese supermarkten. Wij verwachten dat een fusie een positief effect heeft op het inkomen van de Nederlandse melkveehouders.

Vraag: in een vrije markt (zonder melkquotering) zou de melkprijs weleens snel kunnen dalen door een snelle groei van de EU-melkproductie. Is het dan niet handiger om het aanbod te blijven reguleren zodat de markt krap blijft met een goede melkprijs. Als dat ten koste gaat van de export, dan is dat maar zo. We verdienen toch niks aan die export, want de wereldmarkt is een overschottenmarkt.

Antwoord LTO Nederland: het is duidelijk dat je door schaarste te creëren, je de prijs opjaagt. Maar het inkomen gaat er niet door omhoog. Want je creëert ook extra kosten in de vorm van leveringsrechten (quota).
Hierdoor wordt het duurder voor de jongere ondernemers om een bedrijf over te nemen van hen die het quotum ooit gratis hebben gekregen. Voor de laatsten is quotering een goed systeem, maar vanaf het moment dat het bedrijf overgenomen en verder uitgebreid wordt, moet het de extra lasten van quotumaankoop dragen. Het betaalde geld (in Nederland honderden miljoenen euro's per jaar) verlaat de sector. Bovendien zorgt het systeem voor een hoop bureaucratie. De sector wordt steeds onaantrekkelijker voor jonge ondernemers, want het wordt steeds lastiger concurreren met het buitenland.

Als we daarentegen gaan produceren voor een vrije markt, kunnen we profiteren van de groeiende vraag naar zuivel op de wereldmarkt, volgens schattingen zo'n 3% per jaar. Australië, Nieuw Zeeland, Argentinië en vele EU-landen kunnen dat niet of maar in beperkte mate. Uit recent onderzoek blijkt dat een quotumuitbreiding van 2% per jaar tot 2015 door Nederland geheel volgemolken zou worden. Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk zouden dat niet kunnen (bron: onderzoeksinstituut FAL, Duitsland, presentatie gehouden bij de Europese Commissie in Brussel op 24 april 2007).
LTO verwacht dat zonder quotum de EU-melkproductie niet fors gaat groeit. Nederland heeft echter de potentie om wel te groeien en daarmee te profiteren van de vraag in de wereldmarkt.
LTO verwacht niet dat de melkprijs structureel daalt na afschaffing melkquotering. De prijs zal wel meer gaan fluctueren en ondernemers zullen zich moeten in staat zijn om perioden met een tijdelijke lage melkprijs door te komen.

De EU-export van zuivel bracht in 2005 ? 5,2 miljard op. Dat is ongeveer 5% van de in totaal ? 117 miljard omzet in de EU-zuivel. Je kan zeggen: dat is niet veel, maar het is toch 5%! En Nederland profiteert voor een onevenredig groot gedeelte van de wereldhandel. Van de 714.000 ton kaas die Nederland in 2006 produceerde, ging 86.000 ton naar landen buiten de EU.

Vraag: Als de melkquotering verdwijnt, komen er andere barrières voor in de plaats: milieu, dierenwelzijn, grondprijs?.

Antwoord LTO Nederland: dit zijn inderdaad mogelijke bedreigingen. Maar de melkveehouderij is grondgebonden. Koeien hebben ruwvoer nodig, dat lokaal geproduceerd moet worden. Bovendien neemt het aantal melkkoeien bij gelijkblijvend quotum af van 1,4 miljoen naar 1,1 miljoen in 2015 (bron: LNV-visie ?kiezen voor landbouw?, 2005).
LTO zet zich in voor verlenging van de mestderogatie na 2009.
Op het terrein van dierwelzijn proberen we met eigen initiatieven te komen, en de discussie op EU-niveau te brengen.
Op het terrein van de ruimtelijke ordening wil LTO ruimte om te ondernemen.
De grondprijs blijft hoog, vooral in het volle westen. In het Noorden (bijv in de Veenkoloniën) kan in de toekomst uitbreiding plaats blijven vinden.
LTO werkt in de belangenbehartiging aan zowel de kosten- als de inkomenskant van landbouwbedrijven.

Algemene Vraag: is verdere schaalvergroting wel zo goed voor het Nederlandse platteland?

Antwoord LTO Nederland: LTO vecht ervoor om de Europese bedrijfstoeslag te behouden, ook voor bedrijven die niet willen groeien, en voor voor de periode na 2013. Dit geld is een beloning voor ?maatschappelijke diensten?, zoals landschapsbeheer.
Ook het zogenaamde plattelandsgeld (modulatiegeld, nu 5%) moet terug naar de boer vloeien. Zodat de melkveehouders ook in zogenaamde benadeelde gebieden (zoals de veenweidegebieden) boer kunnen blijven en motor van de plattelandseconomie.
Het is LTO tot nu toe gelukt om de modulatie te beperken tot 5%, in Engeland gaat het al richting 19%.

Vraag: Canada heeft een goed systeem aan aanbodsbeperking, is dat niet iets voor de EU? En Zwitserland schaft de melkquotering af, maar er zijn Zwitserse boeren die zich hiertegen verzetten.

Antwoord LTO Nederland: ja, als de WTO het Canadese systeem blijft toestaan, is het voor dat land misschien wel een goed systeem. Al moet je je afvragen of de Canadese melkveehouder gemiddeld meer verdiend dan de Nederlandse. Canadees quotum kost ongeveer 2 Canadese dollars (ongeveer ? 1,40) per kg. Bovendien: Canada (productie ongeveer 8 miljard kg melk) exporteert geen zuivel en de EU (productie 150 miljard kg melk) wèl. Canada verdient vooral aan de olie-export.
Als wij een "Canadees systeem" zouden instellen, moeten we waarschijnlijk krimpen omdat we dan export kwijtraken. Van de 10,7 miljard kg Nederlandse melk ging in 2006 7,9 miljard kg (74%) in één of andere vorm de grens over. Zo?n 20% ging naar landen buiten de EU, dus dat ben je kwijt. En zouden Italië (10 miljard kg) en Spanje (6 miljard kg) er mee akkoord gaan als Nederland in een gesloten EU-systeem een onevenredig deel van de melkproductie voor zijn rekening neemt?
Met andere woorden: door schaarste te creeëren, kan je de melkprijs verhogen. De melkveehouder krijgt dan misschien een groter deel van de koek, maar die koek is dan wel een stuk kleiner. Terwijl de quotumkosten oplopen?.De melkprijs alléén zegt niet zoveel, het gaat LTO om het inkomen.

Over Zwitserland (3 miljard kg melk): dat land schaft in 2009 haar melkquotering af en zit nu in een overgangsperiode van drie jaar. De boeren worden hiervoor gecompenseerd met een hectare- en een koepremie.
Dat de Zwitsers export kwijtraken, heeft ook een andere reden: 1 juni 2007 werd een vrijhandelsverdrag met de EU van kracht. De EU kan dus melk naar Zwitserland exporteren voor verwerking daar. Gezien het feit dat de melkprijs daar hoger is dan in de EU, is dat voordelig voor de Europese boeren, en uiteraard nadelig voor de Zwitsers. Bovendien willen de Zwitsers alleenrecht op "Emmenthaler" kaas. Dat is heel lekkere kaas, maar die wordt ook gemaakt in Frankrijk, Duitsland, Denemarken en Ierland. De EU en Zwitserland voeren hierover momenteel onderhandelingen.

Je kan ook een vergelijking maken met Australië (9 miljard kg): dat land is rond 2000 vanuit een volledig gereguleerd naar een volledig vrij systeem gegaan. Algemeen werd dat gezien als noodzakelijk voor de sector om te overleven. Het inkomen is meer gaan schommelen, maar is gemiddeld genomen niet gedaald. Overigens speelt de droogte de Australiërs parten. Zij zouden graag meer willen leveren aan de wereldmarkt, maar kunnen dat nu niet.

Overigens geldt dat ook voor Nieuw-Zeeland: dit land produceert 14 miljard kg melk per jaar, en de export ligt óók op 14 miljard kg. Fonterra geeft toe dat ze 'vol' zitten met hun contracten. Alles wat Nieuw Zeeland méér exporteert, moeten ze elders eerst inkopen. Uitbreiding van de productie gaat niet zo snel als men wel zo willen.

Vraag: De opkoop van melkkoeien in de VS zou positief werken. Hieruit blijkt dat een systeem van aanbodsbeheersing werkt.

Antwoord LTO Nederland: deze opmerking gaat over de activiteiten van "Cooperatives Working Together". In deze "CWT" werken de meeste Amerikaanse coöperaties samen, en hierdoor zijn de meeste melkveehouders aangesloten. Opkoop van melkvee vindt inderdaad plaats; aangekondigd is dat CWT in 2007 50.000-64.000 koeien gaat opkopen. Maar het is de vraag of dat niet dweilen met de kraan open is. Het aantal stuks melkvee in de VS (ruim negen miljoen) en daarmee de Amerikaanse melkproductie nemen namelijk toe (schatting: + 1,5% in 2007). Er is geen goede identificatie en registratie van het vee. Een aantal melkveehouders biedt hun oude dieren aan voor opkoop (hetgeen dus wordt betaald door hun collega's) en zetten daarna weer jong vee op?.
Overigens neemt de binnenlandse vraag naar zuivel in de VS sterk toe, waardoor de Amerikaanse melkprijs op de termijnmarkten (futures) is gestegen naar ongeveer 36 eurocent per kg.

Vraag: wat vindt LTO van het fenomeen spotmarkten?
Antwoord LTO Nederland: van oudsher is er al uitwisseling van melk tussen fabrieken. Sinds enige tijd doen melkveehouders en makelaars ook mee in dit spel, dat geschikt is voor mensen met drang naar avontuur én kennis van de markt voor basiszuivelproducten. Je moet tegen tootje kunnen, want de melkprijzen fluctueren hier sterk. Bovendien: er is geen leveringsplicht maar ook geen afnameplicht. De melkprijzen op spotmarkten hebben jarenlang onder de uitbetaalprijzen van de grote verwerkers gezeten. Nu zitten ze er boven, maar als de zuivelnoteringen gaan dalen, zullen de spotprijzen die trend snel volgen. Op dit moment vormt de spotmarkt nog maar een klein deel van de totale markt. Het zou een goede zaak zijn als de spotprijzen (minus gehanteerde provisie en transportkosten) gepubliceerd zouden worden.

Maandag 23 juli 2007