Recht op uitloop versus weidegang

Ik kreeg diverse e-mail reacties op de uitspraken van Lubert van Dellen betreffende de uitloop/weidegang verplichting in Denemarken, Zweden en Zwitserland. De gangbare Nederlandse weidegang van melkkoeien is dus totaal niet vergelijkbaar met de Deense uitloopverplichting voor niet melkgevende dieren ouder dan 6 maanden:

http://www.vimeo.com/moogaloop.swf?clip_id=20598195&server=vimeo.com&fullscreen=1

Hieronder achtergrond informatie weidegang/uitloop melkkoeien in Denemarken, Zweden en Zwitserland aangeleverd door Lubbert van Dellen:

Een rapport uit Nederland met uitgebreid onderzoek naar weidegang wat in de politiek nogal wordt gebruikt is ASG rapport 81: [www.verantwoordeveehouderij.nl]

De site waarop u de laatste stand van zaken in Denemarken kunt vinden is: [www.uk.foedevarestyrelsen.dk]

De site waarop u de laatste stand van zaken in Zweden kunt vinden is: [www.jordbruksverket.se] (ook Engelstalig).

De site waarop u de laatste stand van zaken in Zwitserland kunt vinden is: [www.bvet.admin.ch]

Over is de regelgeving voor zover hij er is opgenomen onder animal welfare en doorgaans in ontwikkeling.

Hieronder een samenvatting per land.

Zweden:
Hier is het van overheidswege verplicht de koeien en al het jongvee ouder dan 6 maanden te weiden. Echter dit is actief geregeld via een recht op uitloop. Officieel gedurende de hele zomer moeten minimaal de deuren openstaan zodat de koeien eruit kunnen. De data heb ik niet exact voor ogen en kunnen vinden omdat deze de laatste jaren ook zijn gewijzigd.
Wat erg van belang is, is de ontwikkeling bij Arla (zie Arlagarden). Arla verplicht namelijk sinds kort het recht op uitloop in Zweden en geeft in Zweden aan dit ook in Denemarken te willen gaan doen. Eerlijk gezegd was dat mijn belangrijkste item voor Friesland Campina (maar in de inleiding in Heerenveen is meer overgekomen de overheidsregelgeving in Denemarken).

Onder andere Niels (zie weblog [kronogarden.web-log.nl] ) reageert op het melkquotum.prikbord ook . Hij boert daar, misschien goed/leuk om samen na te gaan wat de ontwikkelingen bij Arla Zweden en Arla Denemarken zijn en hoe deze zich tot elkaar verhouden.

Zwitserland:
Hier ben ik de regels niet nagegaan omdat mijn bron een Zwitserse melkveehouder is. Hij gaf aan dat de toeslag op de melkprijs bestaat uit een Brussels deel en een Zwitsers deel. Voor het Zwitserse deel is het verplicht dat de koeien en het jongvee ouder dan 6 maand wordt geweid. Toen ik hem vroeg naar hoe dit in de regelgeving is verankerd gaf hij aan dat het hier niet is geregeld via een recht op uitloop maar echt weidegang.

Denemarken:
Mijn bron voor Denemarken was een Deense ambtenaar in Brussel. Hij gaf me aan dat het in Denemarken verplicht was de koeien het recht op uitloop te geven. Hij gaf hier duidelijk bij aan dat dit niet de melkgevende dieren waren maar de niet melkgevende dieren ouder dan 6 maanden. Ook gaf hij aan dat ik dit nadrukkelijk moest zien als een gebaar naar dierwelzijn bij bedrijven boven de 250 diereenheden.

In Denemarken is dierlijke productie namelijk sterk aan grond gebonden (2,3 d.e. per hectare tot een bepaalde bedrijfsomvang, = 250 diereenheden = 250 jersey koeien = 250/1,25 = 200 holsteinkoeien). Grotere bedrijven mogen 1,7 d.e. per hectare houden. Losse pacht, mestcontracten en grond bij beekjes heeft ook lagere gebruiksmogelijkheden. Boven de 250 diereenheden gaan bedrijven in Denemarken door voor wat wij zouden noemen een Mer procedure voor het verkrijgen van de vergunning (bouw en milieu). Na het opheffen en opschalen van de gemeentes wordt deze procedure uitgevoerd door een regionaal opererend vergunningverlenend buro. Voor elk grondgebonden bedrijf is een goedgekeurd en uitgevoerd bemestingsplan nodig (door het landbouwcentrum voor 1 februari). Van invloed is wel/niet beweiden van percelen, wel/niet aanwezig zijn van klaver in graslandmengsel, medicijngebruik van dierenarts en andere administratieve verplichtingen.

Toen ik deze ambtenaar vroeg naar de wetgeving (nav berichten dat de wet er niet zou zijn), gaf hij aan dat de wet waarin het recht op uitloop zou worden geregeld inderdaad was uitgewerkt en was aangehouden omdat de controleerbaarheid onvoldoende was uitgewerkt. Ook was de spanning ten opzichte van ammoniakwetgeving te groot.

Wel heb ik begrepen dat voor grupstallen recht op uitloop dan wel dieren in de weide in de zomerperiode verplicht is. En dat in de biologische melkveehouderij in Denemarken ook uitloop verplicht is.

In Denemarken is dus het wetsvoorstel (recht op uitloop) gedaan en aangehouden vanwege spanning op ammoniakwetgeving. Wel is het verplicht voor grupstallen en biologische melkveehouderij.
Belangrijk zijn de stappen die Arla nu gaat zetten in Denemarken (zie zweden) want die wijzen mogelijk wel op die richting.

Afsluitend
Wat we in Nederland reëel voor ogen moeten houden is de druk die de politiek op onze landbouwminister zet. Waar hij de vergunning voor grotere stallen af wilde geven is hij door kamer teruggefloten en gedwongen om tot eind oktober 2011 alle vergunningen aan te houden. In Friesland raakt dit vele melkveehouders. Bleeker wil zelf graag anders maar krijgt de mogelijkheid niet.

Ook zien we dat in Natura 2000 gebieden er een zogenaamde natuurbeheervergunning is. Voor al deze gebieden geldt dat er sinds 2004 geen verruiming op depositie mag plaatsvinden. Dit treft dus niet alleen bedrijven in die gebieden maar ook ver eromheen (tot 2 kilometer) en bestrijkt dan bijna de gehele achterhoek en kuststrook. Ook hier ging Bleeker ruim mee om maar is teruggefloten. Legalisering van reeds uitgebreide bedrijven is lastig.

Het belangrijkste verschil tussen Denemarken en Nederland is misschien de mate waarin we de vuile was buiten hangen. En misschien niet of het wordt opgehangen maar hoe het wordt opgehangen. In Denemarken lukt het wel om de kans op ammoniak uitstoot te gebruiken om weidegang te demmen en om te zetten in een recht op uitloop (om helemaal niet in regelgeving op te nemen). In Denemarken is de gemiddelde leeftijd lager van de melkkoeien maar wordt het uitgedragen als jonge koeien hebben een lager celgetal, minder melkziekte en een lager medicijngebruik. In Denemarken wordt Salmonella en Para meer als een kwade gezien en bewust benut om de consument/regelgeving bedenker in te laten zien waarom iets anders moet. Bijvoorbeeld melkgevende koeien niet laten weiden in gras want dat gras kan besmeurd zijn met mest wat kans op Salmonella/para kan geven. Een totaal andere manier van kijken naar dezelfde dingen.

En vooral als coöperatie samen met de melkveehouders schouder aan schouder een en dezelfde boodschap uitdragen die goed is voor beiden.

Ipv zoals in Nederland dat we met elkaar uitvechten wat weidegang is en ondertussen hierdoor de burger dus zelf opleiden dat het niet goed zou zijn…en later versteld staan dat we het in de vorm van regelgeving terug krijgen. Nu geledingen sluiten en recht voor uitloop van koeien (dus niet melkkoeien) vastleggen is misschien dan een groot winstpunt waarmee we ons op de echte issues kunnen richten…..medicijngebruik (resistentie antibiotica) en ammoniakwetgeving cq wetgeving die stallenbouw bevestigd.

Lubbert