Column Sjakie - Hoe integer en onafhankelijk kun je als wetenschapper zijn?

Integer

Door Jack Rijlaarsdam,


Zure regen als gevolg van ammoniak was één van de eerste milieuproblemen die we als veehouderij in de schoenen geschoven kregen. Later werd de focus gelegd op de uitspoeling van nitraat naar het grondwater en nu is de productie van fosfaat reden om de veehouderij beperkingen op te leggen.

Via een achterdeur wordt ook de uitstoot van ammoniak weer in de criminele sfeer getrokken. De overheid heeft in eendrachtige samenwerking met Brussel de nodige gebieden als natuur bestempeld en onder de Natura2000 regeling gebracht. Hieraan is de verplichting gekoppeld bepaalde natuurdoelen te halen of minimaal de bestaande situatie te handhaven.

Elke provincie heeft intussen eigen beleid ontwikkeld om de uitstoot van ammoniak te reguleren in de verplichte Natuurbeschermingswet. De uitstoot wordt berekend met behulp van een computerprogramma waarvan niemand precies weet hoe dit werkt en de uitslag wordt in elke provincie anders geïnterpreteerd. Dit heeft een lappendeken van regelgeving in Nederland tot gevolg met één gemeenschappelijk punt: niemand weet precies hoe een juridisch houdbare vergunning er uit ziet. De Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) gaat de zaak nu landelijk reguleren.

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu ( RIVM), een club wetenschappers die zichzelf als integer en onafhankelijk presenteert, heeft deze PAS ontwikkeld. In feite is deze regelgeving gebaseerd op door het RIVM berekende modellen van de stikstofneerslag. De natuur houdt zich hier soms niet aan, zo ligt de ammoniakdepositie in de kuststreek hoger dan in het model berekend is. Dat zou een reden kunnen zijn de systematiek nog eens tegen het licht te houden, er wordt immers wel een hele sector met de rug tegen de muur gedwongen.

De PAS is na veel vertraging door de Tweede Kamer geloodst en staatssecretaris Dijksma hoopt de regelgeving begin 2015 in werking te hebben. Een nieuwe systeemevaluatie komt dus niet echt gelegen. Blijkbaar is de politieke druk op het RIVM zo hoog dat er een persbericht is uitgegeven. Hierin geeft men aan dat de afwijking door het model van de werkelijkheid waarschijnlijk wordt veroorzaakt door verdamping van ammoniak uit de zee. Het RIVM acht het aannemelijk dat deze ammoniak is aangevoerd door de rivieren en waarschijnlijk is het afkomstig van uitspoeling uit landbouwgronden. Deze aanname verbetert de match tussen model en gemeten concentraties en biedt een betere basis voor de PAS.

Het lijkt er op dat het RIVM het model belangrijker vindt als het onderzoek. Hoe integer en onafhankelijk kun je als wetenschapper zijn.

Bron: Nieuwe Oogst

Deel dit artikel

Reacties

+1
jan 1
Het RIVM acht het aannemelijk dat deze ammoniak is aangevoerd door de rivieren en waarschijnlijk is het afkomstig van uitspoeling uit landbouwgronden. Deze aanname verbetert de match tussen model en gemeten concentraties en biedt een betere basis voor de PAS.

@@Welke landbouw gronden?bijna alle water komt toch van (landbouw) gronden af en loopt via via nl binnen tenslotte vermengt met riool afval en olie de zee in.Ik woon hier naast de rivier de lek,het water is nog net zo goor als 30 jr geleden,allemaal ammoniak dampen.....
sorry
Het is allemaal ver gezocht, Rotterdam en Schiphol zullen gewoon door blijven gaan
+1
gerrie-hul
Het maakt ook nog uit wat de wetenschapper voor politieke achtergrond heeft
+1
Antbo
Zou de impact van degene die de onderzoekers betaald niet groter zijn , er is een gezegde ; wiens brood men eet wiens woord men spreekt
Het word tijd zoals DTOT het zegt dat de knuppel door het hoender hok gaat !
+6
dorpsrandhoeve
De tijd dat ik onderzoekers en wetenschappers integer vond is bij mij al lang voorbij.

Het motto bij die lui is: wie betaald bepaald. En niet anders.
Grasbaal
Een mooi vervolg op dit onderwerp:

De wetgever baseert zich alleen op de berekeningen: maatregelen om ammoniakemissie te reduceren worden op de berekende waarden gebaseerd. En ook bij de aanvraag van een Natuurbeschermingswet-vergunning telt alleen de berekende waarde. De meetuitkomsten hebben in juridische zin geen enkele betekenis.

Meer: v-focus.nl/2014/08/…
arjankok_
dat is maar goed ook ,anders moet iedere boer dure metingen laten doen om z.n ammoniak productie vast te stellen,ik bedoel natuurlijk van z'n veestapel :lol:
Wiebren
Quote:
@Grasbaal: Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu ( RIVM), een club wetenschappers die zichzelf als integer en onafhankelijk presenteert, heeft deze PAS ontwikkeld

Deze tekst bepaalt mede de opbouw van het stuk, maar klopt niet. De PAS is niet ontwikkeld door RIVM. Zij leveren input voor en onderhouden het Aerius rekenprogramma. Da's wat anders.
puddingbroodje
En verder wat vind je verder van de column?
Jack Rijlaarsdam
Quote:
@Wiebren: maar klopt niet.

Column was per ongeluk niet geplaatst in NO, mooi de kans om 'm iets aan te passen. 😃
MTSTAMMINGA
Zit ik daar 5 keer de krant door te bladeren ,en nog niets gevonden 😞
+1
Wiebren
Wie weet lezen ze mee @Jack Rijlaarsdam 😉
Op inhoud, het lastigste deel is de relatie tussen emissies en depositie van ammoniak. Het één is het meten van de uitstoot, waarbij je als het ware probeert een druppel in een glas water te meten. Vervolgens gaat die druppel mee in de regenbui en reken je door hoelang die druppel nog ergens bijdraagt aan regen op kilometers afstand. Het ziet er door de formules en teksten uit als exacte wetenschap, maar in werkelijkheid is het verdraaid lastig.
Nu is er best veel gemeten in het verleden, daarna veel minder (is wel bijgehouden, en nu wordt er weer behoorlijk wat gemeten). Omdat het gruwelijk duur is worden er ook allerlei methoden geprobeerd, maar al met al ontkom je er niet aan dat er ook modellen aan te pas komen.

Overigens is dat niet anders dan mijn vorige werk, je kunt nog zoveel wegen en meten aan het vreten van koeien, uiteindelijk gaat het toch om de melk wat het dier geeft. Ook al heb je 100 kengetallen en een mooi model, de praktijk is weerbarstiger omdat er allerlei relaties zijn. Stoppen we daarom met rantsoenberekenen? Nee toch? Voeren we ze dan alleen maar zonder er over na te denken, trial & error en we zien wel wat er in de tank zit? Ook niet toch? De errors zijn gewoon te duur, dus je zoekt toch naar een goede basisberekening.

Meten zoals het gedaan is en nog gedaan wordt geeft nog best wat ruis.
Berekenen maakt dat je met heel veel factoren rekening moet houden die ook op elkaar inwerken. Ook lastig. Er mee stoppen totdat we het wel exact weten is echter ook niet aan de orde, al lijken veel mensen dat zich niet te realiseren.
De ellende is namelijk de Natuurbeschermingswet, die is gebaseerd op het voorzorgprincipe. Toon maar aan dat het er niet slechter op wordt. En dan heeft alles wat meer is dan 0,0 ineens een significant effect en heb je geen onderbouwing dan staat je bedrijf op slot.
Duizenden bedrijven staan op deze manier al op slot en daarom willen wij ook graag een oplossing, liefst eentje die niet meteen omvalt als de getallen veranderen. Dat is in PAS geregeld, het principe dat je een voorschot neemt op toekomstig resultaat, waarbij dat resultaat is vastgelegd in afspraken en acties van alle betrokkenen.

Ik lees in de column van @Jack Rijlaarsdam wel het onbehaaglijke gevoel wat al die ammoniakdiscussie ongetwijfeld bij iedereen opwekt. Ook bij mij overigens. Maar wat ik mis is het besef dat we ook geen tijd hebben om op het antwoord te wachten. Want misschien is Noord-Holland nog wel aan het vergunnen, het is wachten op de dag dat ook daar het slot er op gaat. Als één van de laatste provincies. Flevoland loopt nog en Groningen. In alle andere provincies moet je halsbrekende toeren uithalen om een NB-wetvergunning te krijgen, als je die nog krijgt.

Dus de drukte dat de getallen niet kloppen die snap ik. Bekijk het eens van de andere kant. Stel dat het overschat is, dan is er een veel kleinere opgave voor landbouw en kunnen de maatregelen versoberd worden. Stel dat het onderschat is, dan moet er een tandje bij. Zo zijn de afspraken rondom PAS opgesteld. Niet vandaag op slot zetten, maar hand aan de kraan. Net zo goed als dat je niet voor het leven één voerleverancier hebt, maar nu en dan evalueert of je nog op koers ligt of de boel moet bijstellen..
+3
Jack Rijlaarsdam
Ze lezen mee. Lijkt me ook niet gek voor een journalist.

Quote:
@Wiebren: Overigens is dat niet anders dan mijn vorige werk, je kunt nog zoveel wegen en meten aan het vreten van koeien, uiteindelijk gaat het toch om de melk wat het dier geeft.

Precies! Modellen lijken mooi, het gaat uiteindelijk om de werkelijke depositie op de N2000 en misschien eigenlijk nog meer om het effect van deze depositie op het behalen van de natuurdoelen. Ik laat rantsoenberekeningen inderdaad achterwege en krijg elke drie dagen managementinfo op koppelniveau waarmee ik de vinger aan de pols houd, omdat een rantsoen berekenen tot achter de komma valse nauwkeurigheid geeft, net zoals de Aagro-Stacks hocus pocus doet.

Jij weet ook dat wat extra koeien op kilometers afstand geen waarneembaar effect heeft op een natuurdoel. Het totale aantal dieren in NL wordt toch al begrensd door fosfaat, neem je de verwachte stijging in de voerefficiëntie mee dan zal het totaalplaatje echt niet slechter worden. Dan zitten alleen de veehouders midden in de N2000 nog in de problemen, die zul je in de N2000 wetgeving als bedreigde soort op moeten geven. Een meer serieuze optie: laat deze ondernemers op andere wijze actief meewerken aan het behalen van natuurdoelen, dan compenseren zij zo de vermeende ammoniakschade.

Quote:
@Wiebren: wat ik mis is het besef dat we ook geen tijd hebben om op het antwoord te wachten.

Snap ik, dat is ook zo zuur in mijn beleving. In feite word je als sector gedwongen akkoord te gaan met een mankerende systematiek. Deze systematiek ligt straks echter wel in de wet verankerd, zie dan de fouten maar weer eens recht te trekken. Jij hebt het over eventuele versobering van maatregelen indien mogelijk: eerst zien, dan geloven. De bemestingsnormen zijn in de gebieden met royaal minder dan 50 mg nitraat in het grondwater ook nog niet verruimd...
+1
Wiebren
Kijk, goede inhoudelijke reactie @Jack Rijlaarsdam.
Qua boerenverstand volg ik je helemaal en ben het er ook mee eens.
De werkelijkheid is complexer, er is al het één en ander aan voorgeschiedenis, we beginnen niet op 0.
1998 en 2004 zijn nogal relevant en sindsdien is het turbulent.
Fundamenteel punt: voorzorgsprincipe. Als er geen zekerheid is dat er GEEN schade is, dan pas wordt er vergund.
De depositiekaarten zijn de beste cijfers die er op dit moment voorhanden zijn. Daar wordt dus op afgegaan. Kritisch kijken naar die getallen is terecht, doen wij ook. Zolang je niks beters hebt of het onderbouwd onderuit kunt halen staan die cijfers. Je hebt geen idee hoeveel tijd en energie daar al aan is besteed. Het is nooit moeilijk om mensen te vinden die zeggen dat ze aan kunnen tonen dat het niet klopt. Tot nu toe zonder heel veel effect. Het meeste is er gebeurd toen Aerius een flinke slag over de kaarten van RIVM heeft gedaan, er is toen flink wat verbetering gekomen.
Je moet het zien als een boterham met pindakaas en hagelslag, mestaanwending (pindakaas) wordt over de boterham Nederland gesmeerd en de laag is het dikst in Zuidoost-Nederland en het dunst op de Waddeneilanden. Per eenheid pindakaas is overal dezelfde emissie ingerekend (nog wel verdeeld naar aanwendingstechniek en gewassoort). De hagelslag zijn de stallen waaruit emissie komt. Van de stallen wordt het aantal dieren en het staltype als het ware uitgestrooid over de regio en doorgerekend tot 0.
Een stal met koeien is dus aantal koeien x 11 kg/koe, die vliegt als het ware de stal uit en wordt uitgestrooid over de regio. Probleem is dat die 11 kg per koe in praktijk ook 15 of 7 kan zijn. Reken je door naar 0 dan is bij 7 die afstand heel anders dan bij 15. Toch wordt die 11 doorgerekend alsof het exacte wiskunde is. Dit heeft juridische achtergronden en wordt niet gestaafd door de wetenschap en de praktijk.
Voorbijgaan aan het voorzorgsprincipe is dus wel logisch, Nederland is geen boterham met pindakaas en hagelslag, maar juridisch is het niet zo simpel helaas.

We zijn het er over eens dat je zonder indicatoren niet kunt sturen. Op welke je het meest vertrouwd is een persoonlijke voorkeur. Je zult kunnen begrijpen dat de blauwe ogen van de sector niet de voorkeur zijn van wetgevers en natuurbeschermers. Daar is ook wel wat reden voor.
gerrie-hul
Beste Wiebren waar luister je naar Als ik het eerste stukje van je reactie lees op Jack ben je het met hem eens Mijn vraag luister je naar de boeren met het probleem of je luister je naar wat anders wat de doorslag geeft
Wiebren
Ik zorg dat ik zoveel mogelijk op de hoogte ben van alle relevante info uit zowel praktijk als beleid als wetenschap. Alledrie spelen een rol in mijn werk namelijk.
+1
MTSTAMMINGA
@gerrie-hull Wiebren woont tussen de boeren
En ziet het probleem daglijks wat het is omgeen bouwvergunning te krijgen is om te bouwen Zijn buurman heeft het gat van de nieuwestal algegraven Maar nog geen vergunning tot nu toe wat ik weet In verbandt met hoopeloose\zinloose regelgeefing
+1
Wiebren
Zo is het Karst, heb het nu letterlijk in het (uit)zicht, maar al een jaar of 5 kom ik bijna dagelijks boeren tegen die helemaal op slot zitten. Hooguit in Groningen en Noord-Holland krijg je nog wel een NB-vergunning, dat is nog een kwestie van tijd tot het daar ook stopt.

Intussen kijken we ook kritisch naar de getallen, wordt er onderzoek uitgezet en gefinancierd, zijn onze bestuurders in de gebieden bezig met beheerplannen. Het zit helaas zo complex inelkaar dat er geen simpele oplossing is.
puddingbroodje
En dat allemaal gebaseerd op 30 jaar oude modellen! ik hoor de laatste tijd dat deze aan alle kanten rammelen, dat de huidige metingen een heel ander beeld geven! dat onze koeien en varkens van nu een stuk efficiënter zijn! het moeten plaatsen van luchtwassers en dure vloeren en weet ik wat voor kostprijs verhogende dingen, gebaseerd op achterhaalde metingen en zeer ingewikkelde onbegrijpelijke wazige berekeningen zijn toch idioot! terwijl er voortschrijdende inzichten zijn die een heel ander beeld geven! Maar waarschijnlijk snap ik er helemaal niks van!?? Wiebren sla bij EZ op tafel zoek uit wie welke steekpenningen krijgt van de kunstmestlobby! kom onder de rok van Sharon Dijksma heen en kijk is heel kritisch naar de modellen en berekeningen! want als ik de artikelen lees op bijvoorbeeld v-focus.nl/2014/08/… en v-focus.nl/2014/08/… en vele anderen denk ik lto sla met de vuist op tafel luister naar onderzoekers en doe je best voor je leden!
+2
Wiebren
@puddingbroodje, dezelfde tekst kon je ook een anderhalf jaar geleden tikken (misschien ook wel gedaan) nadat ongeveer dezelfde discussie in de Telegraaf aan de orde kwam. De geschiedenis herhaalt zich.
Er wordt veel geroepen en we willen natuurlijk ook graag geloven dat het allemaal onzin is. Er zijn zeker de nodige vraagtekens te zetten en dat doen we ook. Dat is wat anders als dat we zonder zelf na te denken achter de hardste schreeuwers aanlopen. Uiteindelijk kom je alleen verder met een goede onderbouwing.
Binnenkort breng ik een bezoekje aan V-focus om te bekijken of ze meer op tafel hebben liggen dan waar ik zelf van op de hoogte ben.
+1
puddingbroodje
@Wiebren
Bedankt voor je reactie ondanks dat ik toch stiekem anoniem wat loop te roepen! Heel goed dat je dat doet! Ookheel goed dat je de redactie gaat bezoeken! Fijn dat hun je te woord staan!
Idd is het zo dat ik niet gehinderd door enige kennis over nh3 ook maar wat loop te roepen! Echter de belangen zijn erg groot! Wat ik hoor is dat er Nederland bijna niemand rondloopt die het NH3 dosier volledig kent en begrijpt, zowel bij lto, nmv, nvv en EZ ! Erg kwalijk voor een dosier met een degelijke impact voor de landbouw (onze boeren bedrijven)
puddingbroodje
Ik lees net dit! en vind het erg boeiend!
mesdag-fonds.nl/projectresultaten/66/…
Coen
@puddingbroodje , dit is hier enige tijd geleden al aan de orde geweest
puddingbroodje
@Coen
dat zou best kunnen!

Het laatste nieuws voor tijdens de koffie

Altijd op de hoogte blijven van nieuws met betrekking tot water , milieu , natura 2000 , stikstof , natuur , ammoniak , fosfaat , natuurbeschermingswet , gezondheid , rivm , regelgeving , overheid , uitstoot , sjakie , brussel , dijksma , tweede kamer , nitraat , grondwater , volksgezondheid , reguleren , meten en europese unie ? De Nieuwsgrazer nieuwsbrief wordt dagelijks verstuurd om 10:00. Meld je ook aan!