Handelsoorlog van start: wat kunnen China, Canada en Mexico doen?

Vanochtend gingen in de VS de uitgestelde invoerheffingen op spullen uit Canada en Mexico in. Voortaan zullen bedrijven die producten uit de buurlanden importeren 25 procent importbelasting moeten betalen. En ook China kreeg er weer van langs. Boven op de in januari al ingevoerde 10 procent, gaat de VS vanaf vandaag nog eens 10 procent extra heffen op Chinese goederen.
De heffingen zijn geen verrassing. Wel was het even de vraag of ze er daadwerkelijk zouden komen. De VS stelde de heffingen voor Canada en Mexico aanvankelijk uit nadat, beide landen hadden beloofd geld vrij te maken voor grensbewaking.
Maar nu de nieuwe heffingen van kracht zijn, heeft Mexico direct tegenmaatregelen genomen. President Sheinbaum veroordeelde de importheffingen meteen. "Niemand wint met deze tarieven", zei ze, waarna ze benadrukte hoeveel haar land de afgelopen tijd heeft gedaan om Trump tegemoet te komen.
Grote gevolgen
De handelsoorlog kan grote gevolgen hebben voor alle landen. Voor buurlanden Mexico en Canada zijn de Verenigde Staten de belangrijkste handelspartner. Jaarlijks gaan er voor honderden miljarden dollars aan goederen over en weer.
"De omvang van de Amerikaanse markt is echt heel groot en het is ook nog eens hun buurland", zegt Philip Marey, VS-econoom van de Rabobank. "Daar handel je over het algemeen wel het meeste mee. Het zou voor ons net zo zijn als Duitsland importheffingen zou gaan invoeren op producten uit Nederland."
Dat er harde economische klappen gaan vallen voor de landen lijkt dan ook wel zeker. Maar wat kunnen ze eigenlijk doen in deze handelsoorlog?
Correspondent China Laura van Megen:
"Meteen toen de Amerikaanse heffingen van kracht werden, stonden de Chinezen klaar met een uitgebreid pakket aan tegenmaatregelen, variërend van individuele Amerikaanse bedrijven sanctioneren en bepaalde heffingen instellen, tot het stopzetten van de import van Amerikaans hout.
Zo kondigde China heffingen aan van 10 en 15 procent op bepaald voedsel uit de VS, waaronder sojabonen, varkens- en kippenvlees, maïs en tarwe. Het zijn voor de VS de grootste voedselexportproducten naar China. De heffingen zijn gericht op een plek waar het Trump pijn doet: zijn agro-achterban.
Daarnaast heeft China vijftien Amerikaanse bedrijven op een exportcontrolelijst gezet. Dit zijn voornamelijk hightechbedrijven, die nu veel moeilijker hun producten naar China kunnen exporteren. Tien andere bedrijven zijn direct op de zwarte lijst terechtgekomen. Volgens China zouden zij onder andere door wapenverkoop aan Taiwan een gevaar vormen voor China's nationale veiligheid."
Canada overweegt procedure
Ook de Amerikaanse noorderburen laten het er niet bij zitten. Premier Trudeau kondigde een tegenheffing aan van 25 procent op 30 miljard dollar aan Amerikaanse goederen en over drie weken op nog eens 125 miljard dollar aan goederen. Deze worden pas opgeheven als Amerika ook stopt met de heffingen.
De Canadese ambassade laat aan de NOS weten nog te kijken naar andere maatregelen. Zo overweegt het land net als China een procedure te beginnen tegen de VS bij de Wereldhandelsorganisatie.
Correspondent Midden-Amerika Boris van der Spek:
"President Sheinbaum heeft gezegd dat Mexico vergeldingsmaatregelen kan invoeren. Ze wil hier zondag meer duidelijkheid over geven. Denk aan heffingen op producten uit Republikeinse staten. Dat zou echter een handelsoorlog kunnen ontketenen die Mexico zich niet kan veroorloven. De peso kunstmatig verzwakken om de impact van de tarieven te verminderen is een andere mogelijkheid.
Mexico zal vooral kijken naar manieren om Trump ervan te overtuigen de heffingen weer in te trekken. Want economen in het land zijn ervan overtuigd: op de lange termijn zullen deze tarieven een desastreus effect hebben, met groeiende werkloosheid en faillissementen tot gevolg. Sommige analisten voorspellen zelfs een economische krimp dit jaar, als de situatie niet snel verandert."
Enorm veel welvaart
De handel met de VS heeft de drie landen veel welvaart gebracht. De economieën van Mexico en Canada hebben geprofiteerd van handelsverdragen met de VS. Maar nu de buurman niet langer zo'n betrouwbare handelspartner blijkt te zijn, zullen ze verder om zich heen kijken.
Chinese bedrijven openen al langere tijd productielocaties in andere landen om de importheffingen te omzeilen. En volgens de Canadese handelsdiplomaat Adam Barbolet kijkt Canada steeds meer naar Europa. "Bedrijven gaan meestal voor de weg van de minste weerstand. Afgelopen maanden zien we dat Canadese bedrijven flink meer interesse tonen in zaken doen met Europa."
Prijzen zullen stijgen
Toch zullen nieuwe handelspartners de VS niet volledig kunnen vervangen. De landen hopen dat president Trump zich snel zal realiseren dat deze importheffingen op producten van de belangrijkste handelspartners van de VS ook de Amerikaanse economie zullen schaden.
Dat de Amerikanen wat gaan merken van de heffingen is vrijwel zeker. De prijzen van producten zullen zeer waarschijnlijk stijgen. Zo heeft het grote warenhuis Target Trump gewaarschuwd dat de tarieven de winst flink kunnen drukken.
En ook de auto-industrie is zeer afhankelijk van onderdelen uit Mexico en Canada. Het is nu afwachten welk land zich als eerste gewonnen geeft.