Veestapel verkleinen? Maak vooral een einde aan megastallen en help de biologische boer

Het stikstofprobleem is een hoofdpijndossier. Maar duizenden boeren uitkopen hoeft niet, denkt Wouter Ubbink, VN-Jongerenvertegenwoordiger Biodiversiteit en Voedsel. Lagere vlees- en melkquota kunnen uitkoop voorkomen.
Opinie Wouter Ubbink:


Om het stikstofprobleem op te lossen trekt het kabinet in het regeerakkoord 25 miljard euro uit. Met dit bedrag zullen de twee nieuwe landbouwministers duizenden boeren moeten uitkopen om ruimte te maken voor de natuur. De grootte van het bedrag drukt urgentie uit, maar roept ook veel vragen op.

Gaat alle uitkoop vrijwillig zijn? Hoe komt het geld terecht bij boeren die het echt nodig hebben en niet bij de grootgrondbezitters? En kan de kleine, biologische boer zijn of haar vak wel blijven beoefenen?
Er is een oplossing voor deze vraagstukken: het aanscherpen van de vlees- en melkquota.

Dat een quotum goed kan werken, bewijst de geschiedenis. Van 1984 tot 2015 bestond er in Europa al een melkquotum, om ervoor te zorgen dat de zuivelproductie binnen de perken bleef. Het systeem was echter zo ingericht dat boeren met veel vee efficiënter produceerden en dus meer winst konden maken dan collega's met maar een paar dieren in hun stal. Daarom was het voor de meeste boeren helemaal niet voordelig om het aantal dieren te verkleinen.

Zuivelplafond
Dat is precies de reden waarom er de laatste twintig jaar steeds minder boeren bij zijn gekomen, die bovendien steeds meer dieren bezitten. Het quotum zorgde wel voor een plafond op de zuivelproductie, maar het kon de intensivering van de landbouw niet voorkomen. Er werden megastallen gebouwd, met alle gevolgen van dien: minder dierenwelzijn en veel stikstofuitstoot op één plek.

In feite bestaat het quotum voor boeren nu nog steeds, maar in een andere vorm. Boeren hebben nu fosfaat-, varkens- en pluimveerechten, die zij onderling kunnen verhandelen.
Er zijn echter zoveel rechten dat megastallen kunnen blijven staan, waardoor nog steeds te veel stikstof wordt uitgestoten. In plaats van het uitkopen van boeren, zou de overheid het aantal rechten stapsgewijs kunnen verlagen. Dat stimuleert schaalverkleining. Over alles wat de boer produceert buiten het quotum moet dan namelijk een heffing betaald worden, dus minder vee levert meer op. Het lagere vlees- en melkquotum kan op die manier de motor zijn achter de verkleining van de veestapel.

Draait de boer dan op voor de kosten? Nee! Melkquota zijn ooit ingevoerd om de positie van boeren juist te beschermen. Hoe minder aanbod van dierlijke producten, hoe hoger de prijs voor het product. En als de nieuwe ministers het slim aanpakken, hoeft de kleine boer er niet aan onderdoor te gaan.

Vrijwillige schaalverkleining
De truc is om quota aan te scherpen voor boeren die al veel dieren hebben. Dat kan door de prijs van fosfaatrechten te laten afhangen van de hoeveelheid dieren die een boer al heeft.
Hoe meer vee er al in de stal staat, hoe duurder het wordt om nieuwe rechten te kopen. Grote boeren zullen dan vrijwillig overgaan tot schaalverkleining, en kleine boeren kunnen met de hogere prijs beter concurreren. Op die manier wordt de veestapel verkleind, zonder dat de overheid bakken met geld kwijt is met het opkopen van boeren die eigenlijk helemaal niet willen stoppen.
Dat deze regering de veestapel gaat reduceren is een feit. De vraag is hoe ze dat op een eerlijke manier gaat doen. Met een lager vlees- en melkquotum zullen de grote bedrijven inzetten op schaalverkleining, en krijgt de kleine boer meer geld voor zijn producten. De overheid hoeft niet de hoofdprijs te betalen, want de marktwerking geeft ze de wind in de rug. Het is een win-win-winsituatie voor de natuur, voor de boeren en voor de portemonnee van de overheid.

En de koeien zelf? Die zijn vast ook blij dat het wat minder druk wordt in hun voormalige megastal.

Deel dit artikel

Reacties

cornelissen
Ach ja ,weer een mening. Is hij niet tevens voorzitter van de jongerenafdeling van GroenLinks ? Feit is natuurlijk wel, dat door het fosfaatquotumsysteem de politiek zich wat extra kan uitleven.
@cornelissen Zal ook wel lid zijn van de lto. PvdA, Groen Links en LTO, het is allemaal een pot nat: geen respect voor eigendom en tegen vrij ondernemerschap.
+6
J Andringa
De opmerking hoe minder aanbod hoe hoger de prijs is met onze open grenzen wel heul snel door de bocht. Getuigt niet bepaald van een groot licht deze jongen
Porky
Al die milieu clubjes praten maar over "mega stallen" maar Wat is nou een mega stal? Ik ken stallen met bv 100 tot 150 koeien, dat vind ik niet "mega"
+1
Henk2
@Porky Veel is relatief.
1 haar op mijn hoofd is weinig.
1 haar in mijn soep is veel.
+1
jan 10
Megastore vind iedereen goed.
+2
dorpsrandhoeve
@jan 10 jumbo vinden ook veel mensen goed.
+2
Greetje
Ik vind het een sympathiek stukje, hij pleit in ieder geval niet voor minder boeren. Ikzelf zou naast het aantal boeren ook het aantal dieren wel op peil willen houden, maar dan met een veel lagere productie, zonder overzees voer.
En koeien fokken die in 3 lactaties 100000 l. geven(las vandaag ergens dat zo'n koe bestaat). Scheelt heel veel kalver discussie.
Voor zover mijn hersenspinsels om duurzamer te worden, schieten maar 😏
+2
J Andringa
@Greetje met lage productie in 3 lactaties 100 000 liter?
+1
Vdejong
@J Andringa 😂, 3 lactaties van 4 jaar
pa
Quote Reactie van @Greetje:
schieten maar
Doen we niet
+4
grondlozeboer
Help de Bioboer? Wij hebben in zweden een biobedrijf gekocht en kregen nu al een brief of we niet gangbaar willen gaan leveren zodra we m overgenomen hebben.
Omdat er te weinig vraag is...

Daar gaat Frans timmermans zn plan om de landbouw bio te krijgen
+2
stefan56breizh
@grondlozeboer Hier in Frankrijk ook, veel fabrieken vragen bio boeren om minder te melken.
+1
Elvis
@grondlozeboer Dås klöte
+2
Noorderling
Als men alleen biologisch voedsel gaat kopen komt dat allemaal vanzelf. De consument bepaalt.
BoerBart
@Noorderling
Zo simpel is het.

Het laatste nieuws voor tijdens de koffie

Altijd op de hoogte blijven van nieuws met betrekking tot megastallen en veestapel ? De Nieuwsgrazer nieuwsbrief wordt dagelijks verstuurd om 10:00. Meld je ook aan!

REACTIES
16
DEELNEMERS
15
WEERGAVES
0
TREFWOORDEN