Tno
Al het Tno nieuws volg je het best via Nieuwsgrazer. Klik voor een volledig overzicht met Tno nieuws of word lid van de dagelijkse nieuwsbrief.
Tno nieuws
Kerncentrale in Brabant peperduur, maar het provinciebestuur gaat ervoor
25-03-2021 - 0 reacties DEN BOSCH - Kernenergie is duur en op dit moment niet rendabel. Dat blijkt uit een onderzoek van TNO en NRG in opdracht van de provincie Noord-Brabant. Toch wil het provinciebestuur inzetten op de komst van kernenergie. ,,En als je zegt kernenergie is welkom dan hoort daar ook een kerncentrale bij”, aldus gedeputeerde Eric De Bie van de provincie.
Brabant komt snel met eigen idee over kernenergie
11-02-2021 - 0 reacties
De provincie Brabant heeft TNO advies gevraagd over kernenergie. Het advies van TNO ligt al op het provinciehuis, maar meer wil gedeputeerde Eric de Bie (FvD) er niet over zeggen. Hij verwacht dat gedeputeerde staten 'binnen enkele weken' met een standpunt komt.
De Bie presenteerde donderdag de 'Uitvoeringsagenda Energie', het plan van de provincie Brabant voor de energietransitie in de komende jaren. Het stuk kreeg als motto 'Haalbaar, betaalbaar en met draagvlak ." De energietransitie is het vervangen van fossiele brandstoffen door duurzame energie om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. In het voorwoord bij het stuk schrijft De Bie: "De inzet van kernenergie is welkom."Kernenergie welkomKernenergie is in Nederland al jaren omstreden. Het idee komt de laatste jaren weer naar boven omdat kerncentrales geen broeikasgassen uitstoten. Forum voor Democratie, de partij van De Bie, is er een uitgesproken voorstander van.
De provincie Brabant stelt zich in het stuk op achter de doelstellingen van het rijk. Energie moet in 2030 voor minstens de helft duurzaam zijn opgewekt, in datzelfde jaar moet de uitstoot van CO2 ten opzichte van 1990 zijn gehalveerd.
Betrouwbaar bestuurDe Bie mag zelf als lid van Forum voor Democratie een bijzondere plaats innemen. Zijn partij is er niet overtuigd dat de opwarming van de aarde aan menselijk handelen is te danken, als gedeputeerde in Brabant wil hij een 'betrouwbaar bestuurder' zijn.
"De grote lijnen voor het klimaatbeleid zijn vastgelegd. Daar moeten we ons aan houden. Als mensen daar anders over denken, moeten ze dat op 17 maart, tijdens de Tweede Kamerverkiezingen, laten merken."
Stapje voor stapjeDe Bie noemt de energietransitie 'een marathon.' Wat hem betreft is het een grote inspanning terwijl op dit moment nog niet duidelijk is welke technische middelen in de komende jaren wel en niet effectief zijn. "We moeten stapje voor stapje aan de slag met zo min mogelijk maatschappelijke lasten."
De Brabantse agenda noemt kernenergie een paar keer, maar er komt veel meer aan de orde. In het dikke stuk komt een groot aantal mogelijkheden langs om energie te besparen, CO2 uitstoot te verminderen en een elektriciteitsnet op te bouwen dat al die uitdagingen aan kan. Samenwerking met Brabantse bedrijven voor het bedenken van nieuwe vindingen is belangrijk. "Voor een hightech regio als Brabant liggen hier grote kansen," aldus het stuk.
Chinese investeerders"Wat mij betreft is belangrijk dat Brabanders de kans krijgen mee te doen," voegt de Bie daar aan toe. "Het gaat hier gebeuren. Laten we er voor zorgen dat de winst niet verdwijnt naar Chinese investeerders."
Daarnaast hamert het stuk op 'draagvlak' onder de bewoners van de provincie. "Dit betekent in de praktijk dat inwoners niet gedwongen moeten worden om deel te nemen aan een collectieve energievoorziening, maar altijd een eigen keuze moeten kunnen maken."
Daling van uitstoot luchtverontreinigende stoffen gaat langzamer
30-11-2020 - 9 reacties
De snelheid waarmee de uitstoot van luchtverontreinigende stoffen naar beneden gaat, neemt af. Toch zal Nederland voor bijna alle stoffen, zoals verschillende stikstofoxiden, fijnstof en zwaveldioxide, voldoen aan de normen die de EU voor 2030 heeft gesteld. Alleen voor ammoniak is dat onzeker, concluderen het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), het RIVM en TNO.
In 2030 mag Nederland nog 121 kiloton ammoniak uitstoten. Volgens de ramingen komt Nederland in dat jaar uit op 112 tot 124 kiloton. Bij tegenvallers haalt Nederland dat doel dus niet. De onderzoekers hebben ook bekeken hoe de uitstoot van verschillende stoffen sinds 2005 is gedaald. Uitstoot van stikstofverbindingen (NOx) door verkeer zijn in de periode 2005 tot 2018 drie keer sneller gedaald dan de uitstoot van ammoniak (NH3), een stikstofverbinding die vooral wordt veroorzaakt door de rundveehouderij.
Roetfilters en rundvee
Bij alle luchtverontreinigende stoffen gaat de uitstootdaling langzamer tussen 2018 en 2030 dan in de periode 2005-2018. Eerst daalde de uitstoot van stikstofoxiden 3,3 procent per jaar, tot 2030 is dat 1,8 procent per jaar. Voor ammoniak geldt dat de gemiddelde afname zakt van 1,2 procent per jaar naar 0,5 procent per jaar.
Dat de uitstoot minder snel afneemt, komt vooral doordat er op technisch vlak minder winst te boeken valt. Als voorbeeld geeft het rapport de verplichting om een roetfilter in dieselauto's te installeren. Daardoor is al 99 procent van het fijnstof in uitlaatgassen teruggedrongen.
In sommige sectoren is de uitstoot gestegen. Van 2005 tot 2018 steeg de uitstoot van ammoniak door de rundveehouderij met 12 procent. In de periode tot 2030 zal die uitstoot weer met tien procent dalen.
Het rapport rekent met maatregelen die op 1 mei van dit jaar "voldoende concreet én officieel bekendgemaakt" waren. In oktober diende minister Schouten van Landbouw een wet in om stikstof verder te reduceren. Daarom is het mogelijk, zeggen de onderzoekers, dat de uitstoot van ammoniak lager uit zal vallen dan nu berekend is.
Bekijk ook deze video van NOSop3, over waarom de boeren zo boos zijn over de plannen om stikstof te reduceren:
Er is vooral sinds vorig jaar veel discussie over de uitstoot van stikstof en ammoniak. De regering wil die sterk terugdringen, om nadelige effecten voor de natuur te beperken, maar veel boeren verzetten zich daar fel tegen.
Ook als alle EU-doelen worden gehaald, is het niet genoeg om te voldoen aan Nederlands eigen norm om de uitstoot van die stoffen te reduceren, stelt het rapport van PBL, RIVM en TNO: "Dit komt doordat de EU-richtlijn met emissiedoelen in beginsel niet is afgestemd op het halen van natuurdoelen maar op een vermindering van de gezondheidseffecten door luchtverontreiniging."
EU-geld TNO in 'race' om kobaltvrije batterij
26-06-2020 - 0 reacties HELMOND - TNO in Helmond ontvangt 660.000 euro subsidie van de Europese Commissie voor haar deel in een groot Europees onderzoek naar de ontwikkeling van een nieuwe generatie batterijen, zonder kobalt. Het zogeheten Cobra-project is dit jaar gestart en duurt nog vier jaar.
Opwekken energie met flexibele zonnefolie op vangrail gelukt
17-06-2020 - 0 reacties Een proef met het opwekken van energie via flexibele zonnefolie op vangrails langs de snelweg is succesvol verlopen. De flexibele dunnefilmzonnecellen bleven goed functioneren onder verschillende weersomstandigheden. Alleen kwam de opbrengst wat lager uit dan verwacht, meldt TNO woensdag.
Wetenschappers aan kabinet: gezonde leefstijl ook in coronabeleid
19-05-2020 - 0 reacties Het kabinet moet bij het coronabeleid niet alleen kijken naar ziekenhuisbedden, maar ook naar gezonder leven. Daartoe roepen onderzoekers van TNO en het Leids Universitair Medisch Centrum op in Trouw.
CO2 uit buitenlucht: technisch goed mogelijk, economisch lastig
19-03-2020 - 0 reacties CO2 uit buitenlucht is technische haalbaar, alleen economisch nog niet. Dat blijkt uit onderzoek van TNO. De doelstelling van dit project was om te komen tot een met de kas geïntegreerd CO2 afvang- en doseersysteem dat de CO2-concentratie in de kas kan verhogen tot de gewenste concentratie gebruikmakend…
Start proef voor kleinschalige opwekking waterstof op boerenbedrijven
05-02-2020 - 0 reacties TNO en Wageningen University & Research starten in Lelystad het Fieldlab, een proefproject waar geëxperimenteerd wordt met kleinschalige opwekking van waterstof op (boeren)bedrijven met behulp van op dezelfde locatie geproduceerde zonne- en windenergie. In het project wordt ook de productie van waterstof op zee uit zonne- en windenergie gesimuleerd. Het ministerie van Economische Zaken financiert het vijfjarige project dat in de zomer 2020 van start gaat.
TNO en Amber starten onderzoek naar optimaliseren levensduur auto-batterijen
24-01-2020 - 0 reacties Onderzoeksorganisatie TNO en autodeelplatform Amber starten samen een haalbaarheidsonderzoek rond optimaal gebruik van elektrische auto’s. Door batterijdata te verzamelen van...
Planten filteren fijnstof en formaldehyde
15-01-2020 - 0 reacties Door binnenlucht met hulp van een ventilator langs een plantensysteem te leiden, kun je fijnstof verwijderen. Bovendien blijkt uit experimenten van TNO dat de planten in staat zijn formaldehyde af te breken.
„Effect klimaatakkoord op banen was te optimistisch”
15-11-2019 - 0 reacties De ronkende conclusie van een TNO-onderzoek dat het klimaatakkoord 39.000 tot 72.000 extra banen gaat opleveren, blijkt iets te optimistisch. Naar aanleiding van een gegrond verklaarde klacht heeft TNO zijn onderzoeksamenvatting nu aangepast: op lange termijn blijkt het werkgelegenheidseffect zo goed als nul. Dat meldt De Telegraaf.
Auto rijdt eerste kilometers op brandstof uit zeewier
15-11-2019 - 0 reacties
Het Europese project MacroFuels, waar ook TNO aan deelneemt, is er in geslaagd om brandstof uit zeewier te maken. Het project richt zich vanaf 2016 op het produceren van biobrandstoffen uit zeewier.
Met het vorig jaar geopende zeewierlaboratorium leverde TNO een bijdrage aan deze doorbraak. Het afgelopen…
Eerder ontdekken van wetenschappelijke ‘spin-off pareltjes’ mogelijk door nieuwe financiering
22-10-2019 - 0 reacties Een nationaal consortium krijgt geld uit Den Haag om uit wetenschappelijk onderzoek de beste spin-offs te identificeren en financieren. Wageningen University & Research (WUR) heeft een trekkersrol naast de drie andere technische universiteiten (Delft, Eindhoven en Twente), TNO en investeerder Shift Invest. Het consortium richt zich op circulaire technologie. In totaal is er voor het programma 8 miljoen euro beschikbaar uit de zogeheten TTT-regeling: het Thematisch Technology Transfer-instrument (TTT) van het Rijk. Een tweede consortium, geleid door TU/Eindhoven met investeerder Innovation Industries, richt zich op het thema Smart Systems.
TNO over stikstof.... toevallig?
16-10-2019 - 13 reacties
Originele beschrijving
Er komt drie keer meer Nederlandse stikstof in het buitenland terecht, dan er vanuit andere landen bij ons binnenkomt, blijkt uit een rapport van onderzoeksinstituut TNO.
Miljoenensubsidie voor warmtebatterij
12-09-2019 - 0 reacties
EINDHOVEN (ANP) - TNO en TU Eindhoven krijgen een Europese subsidie van 7 miljoen euro voor de verdere ontwikkeling van hun baanbrekende warmtebatterij. Daarin kan duurzaam opgewekte energie worden bewaard, zodat er ook stroom is op windstille en bewolkte dagen.
Het bericht Miljoenensubsidie voor warmtebatterij verscheen eerst op Nieuws.nl.
Nederland moet nieuwe zonneparken anders organiseren
09-08-2019 - 0 reacties Nederland zal de manier waarop zonneparken tot stand komen anders moeten gaan organiseren. Dat zegt energiedeskundige Wim Sinke van TNO. De capaciteit van het elektriciteitsnetwerk is niet toegerust op de 'hausse' aan losse initiatieven van de afgelopen jaren volgens netwerkbeheerder Alliander.
Nieuwe oplossing voor stinkend rioolslib
08-08-2019 - 0 reacties TNO heeft een nieuwe techniek voor rioolslib, waarmee een deel van de afvalcrisis bij het Amsterdamse Afval Energie Bedrijf opgelost kan worden. Momenteel kan het stinkende rioolslib door AEB niet verbrand worden en wordt het in Terneuzen gestort. Met de nieuwe milieuvriendelijke methode kunnen tientallen miljoenen per jaar bespaard worden.
Klimaatplan industrie haalbaar met 'blauwe waterstof'
02-07-2019 - 0 reacties
Onderzoeksinstituut TNO en grote bedrijven in de Nederlandse industrie denken het doel van het Klimaatakkoord vooral te kunnen halen door middel van blauwe waterstof. Een nieuwe grootschalige fabriek op de Maasvlakte kan in een belangrijk deel van de toekomstige behoefte naar waterstof voorzien, blijkt uit onderzoek van TNO in samenwerking met 16 grote bedrijven en organisaties, dat vanmiddag is overhandigd aan minister Wiebes.
Waterstof kan onder voorwaarden fossiele brandstoffen vervangen. In het vorige week gesloten Nationaal Klimaatakkoord heeft waterstof een belangrijke rol gekregen. Niet alleen in de industrie, ook in het vervoer en mogelijk in de toekomst in de gebouwde omgeving worden verschillende toepassingsmogelijkheden voor waterstof gezien.
Bij het plan van TNO gaat het om de raffinaderijen, de chemie en mogelijk ook kolencentrales. De hoop is dat waterstof aardgas en mogelijk ook steenkool kan vervangen. Voor de productie van blauwe waterstof wordt nog wel aardgas gebruikt, maar de CO2 wordt afgevangen en onder de grond opgeslagen. Voor groene waterstof wordt geen gas meer gebruikt, omdat dit gemaakt kan worden met windenergie.
Overgangsperiode
Maar op korte termijn is er niet voldoende groene waterstof beschikbaar, vertelt René Peters van TNO. "Voor die groene variant heb je heel veel groene energie nodig. Die hoeveelheid is er nu nog niet. Voordat je dat niveau bereikt hebt, bijvoorbeeld door de nieuwe windparken op zee, ben je tien jaar verder. Daarom moeten we met blauwe waterstof de komende tien jaar overbruggen."
TNO heeft samen met de bedrijven verschillende varianten onderzocht, waarbij zo snel mogelijk de CO2-uitstoot fors naar beneden kan. Er is bijvoorbeeld gekeken naar het grootschalig gebruik van biomassa of het elektrificeren van productieprocessen. Maar deze opties zijn allemaal duurder dan de inzet van blauwe waterstof.
Wel betekent het dat er op grote schaal CO2 onder de zeebodem moet worden opgeslagen. De CO2 wordt met buizen geïnjecteerd in lege gasvelden voor de kust, is het plan. Volgens TNO zijn er vlak bij de kust vier à zes lege gasvelden in de Noordzee, die geschikt zijn om de CO2 in op te slaan.
Goedkoper
Waar het tot nu toe vaak gaat over het afvangen van CO2 uit rookgassen in een schoorsteen, is het nu de bedoeling dat de CO2 veel eerder in het proces uit het aardgas wordt gehaald. "Nog voordat je het gas gaat gebruiken, kan de CO2 er al uitgehaald worden", vertelt Peters. Omdat de dichtheid van CO2 dan veel groter is, is het een goedkopere techniek. "Als je aardgas verhit, wordt het gesplitst in een stroom met vooral CO2 en een stroom waterstof."
De CO2 is er dan goedkoper uit te halen, dan wanneer je het uit een schoorsteen filtert, zoals bij bijvoorbeeld een kolencentrale. Er zitten volgens Peters dan ook meerdere voordelen aan het plan. Niet alleen is het goedkoper, ook past de waterstof goed bij de huidige productieprocessen in bedrijven. Daarnaast is ook de haven van Rotterdam voorstander, omdat die zich graag wil profileren als klimaatvriendelijke haven.
Klimaatakkoord
In het vorige week gepresenteerde Klimaatakkoord staat ook de ontwikkeling van groene en blauwe waterstof beschreven. Op dit moment is er "helaas" nog onvoldoende groene waterstof beschikbaar, aldus de tekst in het akkoord, en dus wordt gezocht naar mogelijkheden om die versneld te ontwikkelen.
Natuur & Milieu waarschuwt dat investeringen in blauwe waterstof niet ten koste mogen gaan van die in de groene variant. "Je bouwt een fabriek niet voor een paar jaar", zegt directeur Marjolein Demmers. "Het gevaar is dat er investeringen worden gedaan in de opslag van CO2, die ten koste gaan van de ontwikkeling van echt groene waterstof."
Natuur & Milieu doet dan ook een oproep dat zo snel mogelijk in kaart wordt gebracht hoe Nederland tot voldoende aanbod van groene waterstof kan komen.
Natuurbeschermers zijn bezorgd over drijvende zonnepanelen
12-06-2019 - 0 reacties
Het nationaal consortium Zon op Water wil op plassen en meren honderdduizenden zonnepanelen plaatsen. Dat moet helpen bij het behalen van de klimaatdoelen. Het zou Nederland Europees koploper maken op het gebied van drijvende zonnepanelen, schrijft Trouw.
In Zon op Water zijn Rijkswaterstaat, TNO en verschillende gemeenten, provincies en waterschappen vertegenwoordigd.
Natuurorganisaties zijn bezorgd. "In oppervlaktewater leven vissen en daar leven vogels van", zegt Kees de Pater van de Vogelbescherming. "Als je dat bedekt zodat er geen zonlicht meer doorheen komt, kun je ecosystemen vernietigen. Je moet dus eerst heel goed onderzoek doen om te voorkomen dat je dingen kapot maakt die je niet meer kunt herstellen."
Bijzonder serieus
Wiep Folkerts, die namens TNO betrokken is bij Zon op Water, zegt dat alle aspecten van het plan bijzonder serieus worden genomen, dus ook de mogelijke gevolgen voor de natuur. "Bovendien staan natuurgebieden niet heel hoog op de lijst van plekken om zonnepanelen aan te leggen. We kijken eerst naar bijvoorbeeld bezink-bassins en baggerdepots. Parallel doen we dan onderzoek naar de ecologische aspecten."
Dat stelt De Pater niet gerust. "Sommige zandwinningsplekken zijn van groot belang voor vogels. Bovendien is het niet waar dat niet wordt gekeken naar natuurgebieden. Ze kijken heel nadrukkelijk wel naar het IJsselmeer, dat heel belangrijk is voor vogels en vissen."
Het IJsselmeer verkeert volgens De Pater in slechte staat. "Juist daar moet je dus werken aan herstel en er geen zonnepanelen neerleggen. Er wordt gesproken over het bedekken van 4 procent van het IJsselmeer, maar dan heb je het wel over zo'n 8000 voetbalvelden, dat is echt heel veel."
Zandwinplas
Nederland heeft al een paar drijvende zonneparken, onder meer in Tynaarlo in Drenthe en op Texel. In Andijk in Noord-Holland wordt gewerkt aan een park met vijftien drijvende eilandjes met elk 4900 panelen.
Drijvende zonneparken hebben als extra voordeel dat ze kunnen meedraaien met de zon, wat de opbrengst met 30 procent kan verhogen.
Natuurorganisaties vinden dat eerst de daken in Nederland vol moeten worden gelegd met panelen. Natuur & Milieu berekende in 2017 dat daar nog ruimte is voor 145 miljoen zonnepanelen.
TNO onderzoekt portiegrootte en veiligheid referentiedoseringen allergenen
02-04-2019 - 0 reacties De portiegrootte en de veiligheid van referentiedoseringen zijn op dit moment twee belangrijke belemmeringen in het breed toepassen van een goed allergenenmanagementsysteem. In het programma ‘Immuungezondheid’ werkt TNO aan oplossingen voor deze uitdagingen, zoals een online tool.
